Ik had beloofd om nog te vertellen voor welk project ik flessen had gesteriliseerd toen ik appelmoes maakte. Bij het maken van appelmoes blijven er altijd zoveel schillen en klokhuizen over en dat vind ik altijd zonde om zomaar op de composthoop te gooien. Maar vorig jaar heb ik een groot deel ervan kunnen gebruiken om appelazijn van te maken en dat bleek eigenlijk heel simpel te zijn.
Zelf appelazijn maken
Je neemt een goed schoongemaakte, gesteriliseerde fles. Ik zet ze meestal een tijdje in een flink hete oven om te steriliseren, maar je kunt ze natuurlijk ook uitkoken. In die fles stop je zo veel mogelijk appelschillen en -klokhuizen. Daarna vul je hem met water. De schillen mogen niet boven het water uitsteken. Alles dat uitsteekt gaat schimmelen (dit kan overigens geen kwaad, want schimmels overleven niet lang in de zure azijn). Klokhuizen drijven vanwege de lucht die erin zit, dus je kunt het beste bovenop wat schillen hebben die de klokhuizen naar beneden houden.
Dek de fles af met iets dat wel lucht doorlaat, maar geen ongedierte. Ik heb stukjes keukenrolpapier gebruikt en deze met een elastiekje vastgemaakt om de hals van de fles. Zet de fles op een plek waar het wel warm is, maar waar geen direct zonlicht op schijnt. En nu maar wachten!
Fermenteren
Als alles goed gaat gaan er nu een hoop gistcellen aan de slag om van de suikers in de appelschillen alcohol te maken. Deze alcohol wordt vervolgens door azijnzuurbacteriën omgezet in – je raadt het al – azijnzuur. Et voila: appelazijn!
Het bereiden van voedsel waarbij gebruik gemaakt wordt van micro-organismen (zoals gisten en bacteriën) noem je trouwens fermenteren. Dat klinkt misschien een beetje vies, maar er wordt meer voedsel gefermenteerd dan je misschien zou denken. Denk bijvoorbeeld aan bier, wijn, brood, kaas, yoghurt, zuurkool, sojasaus, tempé, koffie en thee. Gefermenteerde producten zijn over het algemeen langer houdbaar en hebben een intensere smaak.
Sommige gefermenteerde producten zouden ook gezondheidsvoordelen hebben. Zo zitten er in yoghurt en zuurkool bijvoorbeeld veel probiotica. Zit zijn de ‘goede’ bacteriën die ook in je eigen darmflora (horen te) zitten. Ze helpen je lichaam onder andere door de ‘slechte’ bacteriën en schimmels weg te jagen.
Helaas bevatten de meeste gefermenteerde producten uit de winkel maar bar weinig probiotica. Zuurkool wordt bijvoorbeeld haast altijd gepasteuriseerd (korte tijd sterk verhit) om schadelijke bacteriën te doden. Daarbij worden helaas ook de ‘goede’ bacteriën gedood.
Verder met de appelazijn
Na een paar weken zou het eerste fermentatieproces klaar moeten zijn. Zeef nu de inhoud van de fles en schenk het in een schone fles waarin je het wilt bewaren. Je kunt voor de zekerheid even een klein beetje proeven. Als het lekker zuur smaakt is je azijn klaar.
Smaakt het meer naar alcohol, dan zijn de azijnzuurbacteriën nog niet klaar met hun werk. Laat het dan nog wat langer staan, voor een tweede fermentatieproces. Liefst op een wat warmer plekje, daar houden de bacteriën van.
De appelazijn is heel lang te bewaren. Het kan zijn dat de azijn wat troebel wordt, maar dit kan geen kwaad.
Appelazijn gebruiken
Appelazijn wordt al heel lang gebruikt als smaakmaker en conserveringsmiddel in de keuken. Maar ook op cosmetisch gebied en als geneesmiddel bij allerlei kwaaltjes wordt het veel gebruikt. Bijvoorbeeld voor het behandelen van keelpijn, gewrichtspijn, heesheid, hoofdpijn, slaapstoornissen, wratten en een slechte adem. Er is zelfs een heel boek geschreven over de heilzame kracht van appelazijn!
Het is heerlijk in onder andere salades en soepen. Zelf doe ik ook regelmatig een scheutje door smoothies en ontbijtpapjes. En als je deeg of beslag maakt met baking soda in plaats van gist, doe er dan ook een scheutje appelazijn in. Door het zuur, rijst het dan beter.
Ten slotte wordt (appel)azijn ook veel gebruikt om mee schoon te maken. Bijvoorbeeld om waterkokers en koffiezetters te ontkalken, om vieze geuren te verwijderen, om ramen schoon te maken of om onkruid en schimmels te verdelgen.
Kortom: appelazijn is een erg veelzijdig product. Waar gebruik jij appelazijn voor?
Hartelijk dank voor het delen van het process, ik was al langere tijd opzoek naar een duidelijke uitleg. Ik gebruik appelazijn en baking soda om mijn haar te wassen, no poo methode. Dus dit zal weer wat besparen op de appelazijn inkoop!
Dankjewel voor het delen! Ik wist dat het mogelijk was om appelazijn te maken van al die klokhuizen die ik over heb, maar nog niet hoe!
Ik gebruik appelazijn ook als “no poo” conditioner, en als deodorant (het doodt de bacterien die de geur veroorzaken).
Ik ben tegen consumentisme, low-waste, no-toxic, dus hoe meer ik zelf kan maken van natuurlijke producten, en het liefst van dingen die normaal weggegooid worden, hoe beter 🙂
Ik gebruik appelazijn in een voetenbadje. Daar waar azijn verschijnt, de schimmel verdwijnt.
Voor als je last hebt van schimmelnagels.
Gebruik in fruitvliegval in keuken.
In bakje 1:1 met water druppel afwaswasmiddel voor oppervlaktespanning van water wegnemen.
Ooit gezien op Duitse tv, maar 200% functioneel
Even een vraag: kan ik ook hele appels gebruiken en/of pulp van het sap maken? Hier zijn veel ‘wilde’ appelbomen en die appels zou ik daarvoor graag gebruiken.
Dat lijkt me zeker ook mogelijk, maar heb ik zelf nog nooit gedaan. Ik zou de hele appels wel even in stukjes snijden, zodat je meer oppervlakte hebt waar de bacteriën en gisten hun werk kunnen doen. En als je pulp gebruikt zul je het goed moeten zeven, door een doek o.i.d. Het kan wel ook zijn dat de pulp teveel gaat drijven en dat er bovenaan wat schimmel op gaat groeien. Misschien kun je dat voorkomen door bovenop wat grotere stukken schil te leggen die de boel onder water houden. Verder zou ik niet weten waarom het niet zou werken, dus ik zou het gewoon proberen. 🙂
Hoi Nienke,
Ik heb idd de wilde appels gebruikt en heb eigenlijk ‘spijt’ dat ik niet meer meegenomen had. Want de appelazijn is heerlijk! Ik maak het in wekpotten, vanwege de wijdere hals dan flessen en omdat dan de ‘moeder’ wat makkelijker te behouden blijft.
Dus in het najaar meer wilde appels rapen😊. Oh, ik gebruik het ook als frisdrank, een eetlepel op een groot glas water, zalig vooral op een warme dag.
Dankjewel Nienke,
Lukt super😊 met de Klein gesneden appels.
Hallo… Het is een fantastische uitdaging… Ik ga het zeker doen…
Gaat het met alle soorten appelen? Mvg
Heb een niet zo goede kwaliteit zelf gemaakte appel cider van nongeveer 7% alcohol. Kan ik deze cider omzetten in azijn?
Ja hoor, dat is een kwestie van laten luchten en de alcohol verdampt en het verzuurt vrij snel. De grens tussen cider en azijn is vrij dun, ook bij het wijn maken heb je als het mis gaat snel kans op een azijnvorm.. 😉
Ik heb liters ouder zelfgemaakt appelsap staan en vraag me af of ik hier appelazijn van kan maken. Het sap is wel op ongeveer 70° gepasteuriseerd.
Ik heb, appelazijn, gezeefd.
kan de dop er de fles?
Ik heb, appelazijn, gezeefd.
kan de dop op de fles?
Hallo, hoewel een wat ouder artikel, probeer ik het toch; ik heb hele appels stuk gesneden en ben daar azijn van aan het maken, nu dacht ik, misschien is het mogelijk om de gebruikte appels twee keer te gebruiken dus nadat de azijn klaar is,de weckpot weer afvullen met water en desnoods een beetje suiker erbij als voeding voor de gist.
Heeft iemand hiermee ervaring? Ik probeer het zowiezo omdat ik niet weet of ik reactie krijg.
Bedankt Henk